به طور کلی پیشگیری از دیابت را مانند هر بیماری دیگر می توان در سه سطح اولیه، ثانویه و ثالثیه انجام داد:

پیشگیری اولیه شامل اقدامات لازم جهت جلوگیری از بروز دیابت در افراد در معرض خطر (کسانی که حداقل یکی از عوامل خطر گفته شده در مورد ابتلای به دیابت نوع را دارند) می باشد. تحقیقات پزشکی نقش مثبت فعالیت منظم ورزشی و کم کردن وزن را در کاهش ابتلای به دیابت نوع ۲ در افراد در معرض خطر به اثبات رسانده اند.

منظور از پیشگیری ثانویه کنترل دقیق قند خون بعد از بروز دیابت جهت جلوگیری از پیدایش عوارض آن است. ۲ آزمون بزرگ DCCT (آزمون کنترل دیابت و عوارض آن) و UKPDS (مطالعه آینده نگر دیابت در انگلستان) شکی باقی نگذاشتند که کنترل دقیق قند خون از طریق رعایت اصول صحیح درمان به نحو چشمگیری در کاهش عوارض بلند مدت دیابت مؤثر است.

از آنجاییکه جلوگیری از پیشرفت عوارض دیابت بعد از به وجود آمدن آن ها و یا در واقع پیشگیری ثالثیه، هزینه های زیادی را به بیمار و جامعه تحمیل می کند، تمام سعی و تلاش شما باید بر روی پیشگیری اولیه و ثانویه متمرکز شود.
در مورد دیابت نوع ۱ در حال حاضر تحقیقاتی در حال انجام است تا بتوان با شناسایی پادتن های خودی ضد سلول های ترشح کننده انسولین، این نوع دیابت را در مراحل اولیه تشخیص داد و با انجام تمهیداتی مثل تزریق انسولین و یا مصرف بعضی از داروها از پیشرفت آن جلوگیری کرد. البته این تحقیقات هنوز به نتیجه قطعی دست پیدا نکرده اند. از طرفی دیگر به علت کمتر بودن شیوع دیابت نوع ۱ نسبت به نوع ۲ (۱۰% – ۵% در برابر ۹۵% – ۹۰% کل دیابتی ها) و گران بودن آزمایش های اندازه گیری پادتن ها، پیشگیری از دیابت نوع ۱ مقرون به صرفه نیست. بنا بر این در حال حاضر اندازه گیری این پادتن ها و به طور کلی بیماریابی در دیابت نوع ۱ به جز در موارد خاص انجام نمی گیرد.